Του Φώτη Καραγιάννη
Σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στις 20 Απριλίου, με παροχή νερού από τη Λίμνη Σμοκόβου ξεκινάει η φετινή αρδευτική περίοδος με απόφαση του άτυπου Συντονιστικού οργάνου, μετά από ευρεία σύσκεψη όλων των εμπλεκομένων φορέων που έγινε στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας. Έπεται και η Λίμνη Πλαστήρα από την οποία η παροχέτευση υδάτων θα ξεκινήσει δυο ημέρες αργότερα.
Στη σύσκεψη προήδρευσε ο Αντιπεριφερειάρχης Καρδίτσας κ. Βασίλης Τσιάκος, ενώ συμμετείχαν ως εκπρόσωπος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης η Γενική Δ/ντρια του αρμόδιου τμήματος κ. Α. Παπαρίζου και ο Διευθυντής Υδάτων Θεσσαλίας κ. Γ. Σουλιώτης.
Παρέστησαν ακόμη εκπρόσωποι των Δήμων, των ΤΟΕΒ της ΔΕΗ, αλλά και φορέων από το γειτονικό νομό Φθιώτιδας καθώς αρδεύονται εκτάσεις του από το δίκτυο της Λίμνης Σμοκόβου.
Για την διαχείριση των αποθεμάτων των δύο λιμνών του νομού Καρδίτσας όλοι συμφώνησαν για ορθολογική διαχείριση με πνεύμα αυστηρής οικονομίας, δεδομένου ότι οι εισροές τον χειμώνα δεν ήταν οι αναμενόμενες, ενώ για άλλη μία φορά ο κ. Τσιάκος υπογράμμισε την ανάγκη μη παραβίασης του λεγόμενου οικολογικού ορίου ιδιαίτερα στη λίμνη Πλαστήρα.
Όπως τόνισε, πέρυσι υπήρχαν στην λίμνη Πλαστήρα 345.160.000 κ.μ. νερού και φέτος είναι 356.720.000 κ.μ.. Από αυτά εκμεταλλεύσιμα είναι τα 133.720.000 κ.μ. τα οποία βέβαια αφορούν όχι μόνο την άρδευση αλλά και την ύδρευση της Καρδίτσας.
Επιπλέον ο Αντιπεριφερειάρχης ζήτησε την άμεση δημιουργία φορέα διαχείρισης υδάτων, αίτημα το οποίο έχει κατατεθεί επιτακτικά στην κεντρική διοίκηση, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει εισακουστεί!
Για τη λίμνη Σμοκόβου πέρυσι υπήρχαν την ίδια εποχή στον Ταμιευτήρα 140.500.000 m3 και φέτος υπάρχουν 135.500.000 κ.μ. Από αυτά, προκειμένου να διατηρηθεί το όριο ασφαλείας, εκμεταλλεύσιμα είναι τα 35.500.000 κ.μ..
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ - ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Αναλυτικά ο προγραμματισμός για τη φετινή αρδευτική περίοδο έχει ως εξής:
Για τον σχεδιασμό του προγράμματος άρδευσης πρέπει να ληφθούν υπόψη βροχομετρικά και υδρολογικά δεδομένα, το ύψος των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες, η έκταση και οι καλλιέργειες που προβλέπεται να αρδευτούν, ώστε να κάνουμε μια ρεαλιστική πρόβλεψη των υδάτων που θα καταναλωθούν, πάντα με τη λογική της κάλυψης των αναγκών των καλλιεργειών και της εξοικονόμησης νερού για το μέλλον.
ΒΡΟΧΟΜΕΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.
O φετινός χειμώνας μπορεί να χαρακτηριστεί φτωχός υδρολογικά και η σχετικά υψηλή στάθμη των υδάτων της λίμνης Πλαστήρα οφείλεται κυρίως στην σημαντική εξοικονόμηση που έγινε την περασμένη αρδευτική περίοδο. Στη λίμνη Πλαστήρα το διαθέσιμο απόθεμα μέχρι σήμερα είναι περίπου 12.000.000 κ.μ. μεγαλύτερο από την περσινή περίοδο, ενώ αντίθετα στη λίμνη Σμοκόβου το απόθεμα υπολείπεται κατά 5.000.000 κ.μ..
Σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα, από την λήξη της περσινής αρδευτικής περιόδου μέχρι το τέλος του προηγούμενου μήνα είχαμε τις παρακάτω τιμές, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και την μέση τιμή πενταετίας:
01-09-2015 έως 30-03-2016 446,08 mm ύψους βροχής
01-09-2014 έως 06-04-2015 510 mm ύψους βροχής
Μέσος όρος τελευταίας πενταετίας 476,9 mm ύψους βροχής
Οι στάθμες των ταμιευτήρων σε σχέση με τις αντίστοιχες στάθμες του περασμένου έτους είναι :
ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΤΑΥΡΩΠΟΥ
Στάθμη την 11-04-2016 790,29m Περιεχόμενο:356.720.000 m³
Στάθμη την 11-04-2015 789,75 m 345.160.000 m³
Όριο ασφαλείας 784,00 m 223.000.000 m³
Εκμεταλλεύσιμο περιεχόμενο 133.720.000 m³
ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΣΜΟΚΟΒΟΥ
Στάθμη την 11-04-2016 360,30 m Περιεχόμενο: 135.500.000m³
Στάθμη την 11-04-2015 361,15 m 140.500.000 m³
Όριο ασφαλείας 100.000.000 m³
Εκμεταλλεύσιμο περιεχόμενο 35.500.000 m³
ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ
Για την προσεχή αρδευτική περίοδο οι αρδευόμενες εκτάσεις αναμένεται να τροποποιηθούν σε σχέση με τα περσινά δεδομένα, με σαφή τάση μείωσης της καλλιέργειας βάμβακος και σημαντική αύξηση των καλλιεργειών σιταριού και μηδικής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής οικονομίας και κτηνιατρικής και του ΟΠΕΚΕΠΕ, η κατανομή των αρδεύσιμων καλλιεργειών στις εκτάσεις του Νομού εκτιμάται για την προσεχή αρδευτική περίοδο ως εξής:
Βαμβάκι 290.000 στρέμματα (το 2015 καλλιεργήθηκαν περίπου 410.000 στρέμματα )
Αραβόσιτος 45.000 στρέμματα (το 2015 καλλιεργήθηκαν περίπου 45.000 στρέμματα)
Μηδική 100.000 στρέμματα (το 2015 καλλιεργήθηκαν περίπου 75.000 στρέμματα)
Καπνά Βιρτζίνια 12.500 στρέμματα (το 2015 καλλιεργήθηκαν περίπου 10.000 στρέμματα)
Βιομηχανική ντομάτα 000 στρέμματα (το 2015 καλλιεργήθηκαν περίπου 5.000 στρέμματα)
Κηπευτικά 16.000 στρέμματα (περίπου στα περσινά επίπεδα).
Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις του Νομού αρδεύονται κατά κύριο λόγο από τους ταμιευτήρες Ταυρωπού και Σμοκόβου και από τις κρατικές και ιδιωτικές γεωτρήσεις. Στον παρακάτω πίνακα γίνεται εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων ανά πηγή υδροληψίας για την προσεχή αρδευτική περιόδο.
Από ταμιευτήρα Ταυρωπού, εντός δικτύου 92.000 στρέμματα.
Από ταμιευτήρα Ταυρωπού, εκτός δικτύου 170.000 στρέμματα.
Από ταμιευτήρα Σμοκόβου, κλειστό δίκτυο 33.000 στρέμματα.
Από ταμιευτήρα Σμοκόβου, εκτός κλειστού δικτύου 100.000 στρέμματα.
Από κρατικές και ιδιωτικές γεωτρήσεις 150.000 στρέμματα.
ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΚΡΟΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ
Λαμβάνοντας υπόψη τα στατιστικά στοιχεία των παρελθόντων ετών, της ΔΕΗ, των ΤΟΕΒ, του ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλων υπηρεσιών, καθώς και την εκτίμηση για τις αρδευόμενες εκτάσεις ανά καλλιέργεια και τα αποθέματα του ταμιευτήρα Πλαστήρα, σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα άρδευσης και έγινε μια πρόβλεψη των εκροών για την αρδευτική περίοδο. Επισημαίνεται ότι το προτεινόμενο σενάριο εκροών σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη την παραδοχή ότι οι καιρικές συνθήκες την προσεχή αρδευτική περίοδο θα είναι οι κανονικές για την περιοχή μας. Στην περίπτωση που θα επικρατήσουν ξηροθερμικές συνθήκες (υψηλές θερμοκρασίες, λίβας, πλήρης ανομβρία κλπ), είναι αυτονόητο ότι οι εκροές από τους ταμιευτήρες θα προσαρμοστούν προς τα πάνω, ανάλογα και με τα διαθέσιμα αποθέματα. Αντίθετα, στην περίπτωση που οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερες των αναμενομένων, οι εκροές θα προσαρμοστούν ανάλογα προς τα κάτω.
Ως λήξη της αρδευτικής περιόδου προτείνεται να οριστεί η 20η Αυγούστου με απόκλιση ±5 ημέρες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν εκείνη τη περίοδο και ανάλογα με την κατάσταση των καλλιεργειών (πρώιμες ή όψιμες).
Για την χρονική περίοδο από την 21η Αυγούστου μέχρι την 10η Σεπτεμβρίου, προτείνεται να υπάρχει μια μικρή παροχή η οποία εκτιμούμε ότι πρέπει να κυμαίνεται σε 100.000 έως 300.000 m³/ημέρα από τον ταμιευτήρα Ταυρωπού, αφενός για την διατήρηση της οικολογικής παροχής στους επιφανειακούς αποδέκτες και αφετέρου για την κάλυψη των αναγκών των κηπευτικών και άλλων καλλιεργειών.
Επισημαίνουμε ότι αρμόδια υπηρεσία για την διαχείριση των υδάτων είναι η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Σε επίπεδο Νομού, η Διοίκηση της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας έχει μόνο συντονιστικό ρόλο.
Στη σύσκεψη υπογραμμίστηκε ότι σε τοπικό επίπεδο τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχουν οι τοπικές κοινωνίες και φορείς, γιατί είναι οι μόνοι που έχουν πλήρη γνώση των υδατικών αναγκών της περιοχής, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και των απαραίτητων παρεμβάσεων για την βελτίωση της διαδικασίας άρδευσης.
